Bosplaats Thijsse

De in onbruik geraakte schoolterreinen aan de Bram Streeflandweg scheiden Heelsum en Renkum. Het gebied is echter onderdeel van het oud-Veluwse landschap. De scholen zijn gebouwd in een droogdal. Een glooiend landschap eindigend in een grote kuil, uitgesleten door het smeltwater aan het einde van de laatste ijstijd. Het verwilderde terrein met volwassen bomen is van grote ecologische waarde. De uitvraag bij de ontwikkeltender was om hier minimaal 60 (betaalbare) woningen te ontwerpen met maximaal behoudt van biodiversiteit. In samenwerking met CRA vastgoed, Buro Harro, Volantis en ecoloog David de Vos heeft diederendirrix het winnende plan gemaakt met daarin 64 woningen, waarvan het merendeel in het sociale- en middensegment en biobased gebouwd

Thijsse als inspiratie

De voormalige scholenstrip in Heelsum transformeren we naar een bosplaats, middenin het dorp. De verwijzing naar de naam van de voormalige middelbare school -Dr. Jac. P. Thijsse- houden we daarbij in stand. We maken een nieuwe buurt in de geest van deze schrijver, onderwijzer en vooral natuurbeschermer. Een plek waar bewoners bewust met de natuur leven. We realiseren daartoe een regeneratief ontwerp. In ons plan is alles gericht op natuurbehoud, het versterken van het lokale ecosysteem en het stimuleren van gemeenschapszin.

Voortbouwen op de natuur

Het landschap is de contramal waarbinnen we woonclusters ontwikkelen. We behouden zoveel mogelijk groen tussen de clusters en aan de randen van het terrein. Daarmee garanderen we diverse leefgebieden voor uiteenlopende diersoorten. Door de groenstructuur te versterken met ruim 130 nieuwe inheemse bomen en struiken ontstaat een gevarieerd bos met bewoonde boskamers. Wandelpaden verbinden de nieuwe buurt met het dorp. Bosplaats Jac. P. Thijsse is dus geen straat met woonhuizen en achtertuintjes. Je woont er met de natuur, middenin een bos dat voor iedereen toegankelijk is. De gebouwclusters omarmen gemeenschappelijke erven, die het levendige hart vormen van iedere unieke boskamer.

Om maximaal ruimte te maken voor de natuur zijn bergingen, buitenruimten en parkeerplaatsen zoveel mogelijk in de gebouwen geïntegreerd. De parkeerkelders onder de woningen liggen ingebed in de hoogteverschillen van het landschap, zodat zowel het wonen als parkeren vanzelfsprekend op bestaande niveaus aansluit. Voor bezoekers maken we op bestaande open plekken kleine parkeerkoffers. Rolstoelvriendelijke bospaden slingeren om boomgroepen en tussen de gebouwen door en ontsluiten de woonerven. Fietsers zijn er te gast. Uitnodigende doorzichten versterken de continuïteit van het landschap.

Archetypen gebouwen

Een familie van gebouwen bekrachtigt de identiteit van de Bosplaats als geheel. Bij een bos denken we aan archetypen gebouwen zoals een blokhut, een schuur of een paviljoen. Vanuit die inspiratie zijn uiteenlopende woningtypen ontworpen, van verandawoningen en rug-aan-rug woningen tot appartementen. Ze vertonen samenhang in het materialenpalet, in details – zoals de herplaatste gevelkunst uit de scholen – en hoe buitenruimten als intermediair naar het landschap onderdeel zijn van de architectuur. We geven de individuele boskamers een onderscheidend karakter. Er is een brink, een kruidige ligweide, een fruittuin en een speelkuil. Deze eigenheid en sfeer wordt versterkt middels het kleur- en materialenpalet.

Alle buitenruimten zijn integraal onderdeel van de architectuur. Ze kijken uit over een landschap dat volledig openbaar is. Het waarborgen van privacy, van zowel bewoners als omwonenden verdient extra aandacht. Bij de entrees van dewoningen zijn bijvoorbeeld bankjes en pergola’s toegevoegd. Deze creëren afstand tussen het erf en het interieur en bieden tegelijk aanleiding tot ontmoeting tussen buren. Aan de boszijde is alles gericht op wonen in en met de natuur. De terrassen liggen hier als opgetilde vlonders in het landschap, ingesloten door robuuste vaste beplanting.

Holistisch denken vertalen naar een integraal ontwerp

Onze regeneratieve strategie maken we beeldbepalend. We laten zien dat we verantwoord omgaan met materialen en energie en het habitat verrijken middels natuurinclusieve architectuur. Passieve principes bepalen de hoofdvorm van de gebouwvolumes. De materialisatie van de gevels etaleert de hybride biobased bouwmethode. Nestruimte voor vogels, egels en vleermuizen verrijken het plan als productieve ornamenten.

Het plan laat zien dat hedendaagse woonconcepten, het stimuleren van biodiversiteit en milieubewust bouwen uitstekend samengaan. Het resultaat is ogenschijnlijk eenvoudig. Duurzame gebouwen in een bos met heerlijke terrassen in de natuur. Gemaaide plekken onder de bomen om in de zon te zitten. De kleintjes schommelen, buurtbewoners komen samen aan de grote picknicktafels die her en der in de hofjes staan. Op deze Veluwse onaangeharkte plek woon je alsof je op vakantie bent.