Herontwikkeling Vredeoord-terrein Eindhoven

De voormalige Philips kantoorcampus Vredeoord is de afgelopen jaren grotendeels getransformeerd tot woonwijk Vredeoord. De herontwikkeling rondom het voormalige monumentale VB-kantoor, (Vredeoord gebouw B), vormt het sluitstuk van de aanleg van de wijk. Diederendirrix heeft een stedenbouwkundig plan ontworpen waarin de inpassing van de herbestemde hoge kantoorkolos en een verdichtingsopgave aan de Boschdijk centraal staan. Het landschapsontwerp is van Buro Lubbers.

Entree van de stad

Het Vredeoordterrein ligt langs de oude uitvalsroute naar Den Bosch, nabij het bosrijke landgoed De Grote Beek in het noordwesten van Eindhoven. Het 66-meter hoge Philipskantoor (uit 1964) naar ontwerp van architectenbureau Roosenburg-Verhave-Luyt-De Jongh, is de blikvanger van het terrein. Het rijksmonument lag destijds op de grens van de bebouwde kom en markeerde de entree van de stad. Het expressieve hoofdkantoor was een bouwtechnisch hoogstandje met een kroon van stalen jukken waaraan de vloeren met stijlen zijn opgehangen. De imponerende architectuur fungeerde decennialang als statussymbool van Philips, het concern dat vanuit Eindhoven een (inter)nationale rol speelde in de naoorlogse economie.

Erfgoedstrategie

De kenmerken van het monumentale hoofdkantoor en van de oorspronkelijke terreininrichting zijn gedefinieerd en sturend bij de nieuwe plannen. Vanuit een opgestelde erfgoedstrategie zijn de belangrijkste cultuurhistorische waarden meegenomen als uitgangspunten voor de transformatie van de kantoorcampus naar woonbuurt.

De beschermde hoogbouw wordt gerenoveerd en herbestemd tot appartementen. De rechthoekige laagbouw naast en onder de toren is niet meer origineel en wordt verwijderd. Bij de nieuwe laagbouw worden de grotere massa en volumeopbouw van de oorspronkelijke torenvoet aangehouden zodat de hoge geknikte toren weer zweeft boven het maaiveld en het samenspel tussen de hoog- en laagbouw wordt hersteld.

De klassieke vormgeving van het omliggende terrein, met zichtlijnen naar de solitaire toren en een geaccidenteerd, groen maaiveld met taluds en trappartijen, vormt de grondslag voor de hernieuwde inrichting van de buitenruimte. De ‘route architecturale’, een wandeling die leidde via taluds, brede trappen en het bordes naar de hoofdingang van het kantoor, en de bezoeker moest imponeren, wordt bij de herinrichting zoveel mogelijk in ere hersteld.

Nieuwe laagbouw

FAAM Architects ontwerpt de transformatie van de kantoortoren en de nieuwe laagbouw. Het nieuw complex bestaat uit circa 550 wooneenheden. De geleding, materialisering en vormgeving van de oorspronkelijke kantoorvoet, die uit meerdere bouwdelen bestond, dienen als inspiratie. De nieuwe laagbouw is vormgegeven als een hofgebouw met rondom groenstroken, hagen op hoogteovergangen en met bomengroepjes. In het hofgebouw bevinden zich appartementen met collectieve wasruimtes en een huiskamer, maar ook met kleinschalige buurtvoorzieningen zoals een kinderopvang, een supermarkt en een fitnesscentrum. Langs de route Vredeoord liggen met groen omzoomde parkeervelden.

Wonen aan de Boschdijk

Aan de Boschdijk lag het langgerekte parkeerterrein van Philips, afgeschermd van de weg met driedubbele haag. Met de bouw van een strook kloeke woongebouwen en een open plein krijgt de nieuwe wijk een herkenbaar adres langs de Boschdijk.

De woongebouwen met in totaal circa 210 eenheden zijn een ontwerp van Paul de Ruiter Architects. De strook met verschillende volumes wordt opgevat als een ensemble met één architectonische signatuur en één duidelijke entiteit. In de plinten zijn de parkeervoorzieningen ondergebracht, deels overdekt met vergroende dekken. Hierop liggen alzijdige bouwblokken en meanderende galerijblokken van vier of vijf bouwlagen. De bouwhoogte sluit aan op het naastgelegen Medisch Centrum en vormt een overgang tussen de oudere, grondgebonden lage woningen in de omgeving en de veel hogere Philipstoren.

Tussen de woongebouwen ligt een breed, groen plein dat vol uitzicht biedt op het achterliggende Philipskantoor, de eyecatcher van de wijk. De drie rijen hagen langs de Boschdijk worden deels weggehaald ten gunste van de openheid van dit entreeplein. Het plein versterkt de visuele verbinding tussen de nieuwe woonbuurt Vredeoord, de Boschdijk en de tegenoverliggende laagbouwwijk Barrier.

Autoluw woonpark

Vredeoord is een autoluw woonpark van circa 5 ha waarin groen en voetgangers centraal staan. Er zijn geen doorgaande autoroutes, maar inprikkers aan de randen met parkeerplaatsen.

Een orthogonaal netwerk van paden en doorsteekjes voor fietsers en wandelaars creëert een grote doorwaadbaarheid. Vanaf de Boschdijk steekt de Loper de wijk in en aan weerszijden van de kantoortoren liggen de ‘boulevard’ en de ‘campusstraat’. Het zijn brede wandel- en fietspromenades die verbinding maken met de omgeving en met het bosrijke landgoed De Grote Beek. De promenades worden begeleid met hagen en bomen, deels bestaand, en voeren langs trappartijen, bordessen en terrassen door een geaccidenteerd tuinlandschap. Het is een eigentijdse vertaling van de vroegere kantoortuinen van Philips waarvan de moestuin, hagen en bomenpartijen behouden zijn.

Innovatie

Net zoals Philips destijds voor het hoofdkantoor een vernieuwende constructie met hangende vloeren realiseerde, wordt in woonwijk Vredeoord de toepassing van innovatieve bouwmethodes zoals CLT en houtbouw nagestreefd. Ook het landschapsplan is vernieuwend zodat er een groene, klimaat adaptieve woonwijk ontstaat. De groenstructuur van hagen en grote bomen bij de randen van het plangebied zijn origineel. Maar op de rest van het terrein wordt veel groen toegevoegd, veel meer dan de norm voorschrijft. Innovatief is de hemelwaterafvoer via een stelsel van afwateringsgoten naar het lagergelegen landgoed De Grote Beek. De goten zijn zichtbaar in de bestrating. Bij de Dreef is een onverharde laagte die fungeert als een bovengrondse waterberging bij extreem weer. In de toekomst zal de inrichting van het landgoed De Grote Beek zijn naam eer aan doen doordat het riviertje de Grote Beek, net als vroeger, weer bovengronds zal komen te liggen.