Internationale School

Internationale school in Eindhoven

De voormalige Constant Rebecque kazerne (1938) aan de Wielewaal in Eindhoven is herbestemd tot een moderne onderwijscampus, zonder in te boeten aan historisch karakter. Het project is uitgevoerd in een publiek-private Design, Build, Finance, Maintain en Operate (DBFMO) samenwerking, waarbij het consortium verantwoordelijk is voor het ontwerp tot en met dertig jaar exploitatie en onderhoud, inclusief de financiering.

Het gebouwencomplex in Eindhoven, dat is gebouwd volgens het principe van de Boostkazerne (of: Grensbataljonkazerne), is niet uniek. In Nederland zijn verschillende kazerneterreinen te vinden die volgens hetzelfde seriematige, stedenbouwkundige principe van August Gerard Marie Boost zijn gebouwd. De heldere toepassing van de kazernetypologieën rondom een centrale appelplaats, in combinatie met de gave staat waarin de gebouwen verkeerden, leidde er echter toe dat het terrein een monumentale status kreeg. En dat zorgde voor uitdagingen bij de herbestemming tot Internationale School Eindhoven (ISE).

Voorafgaand aan de ontwerpfase had de gemeente Eindhoven een vuistdikke vraagspecificatie en een cultuurhistorisch rapport samengesteld, waarin tot op detailniveau stond beschreven waaraan de nieuwe schoolaccommodatie moest (blijven) voldoen. In totaal drie consortia, waarin naast een architect ook een constructeur, aannemer, bouwfysisch bureau, E- en W-installateur en managementpartij waren vertegenwoordigd, hebben vervolgens in dialoog met de gemeente en in concurrentie met elkaar gewerkt aan een voorlopig ontwerp, waarna de gunning volgde.

Balans

De International School of Eindhoven is het eerste project dat diederendirrix in een DBFMO-constructie heeft uitgevoerd. In het project, dat in 2010 is gestart, is zeer intensief samengewerkt met alle betrokken partijen. Samen hebben we steeds de juiste balans gezocht tussen de comfortwensen en duurzaamheidsambities van de opdrachtgever, de monumentale waarde van het terrein, onderhoud en beheer in de toekomst en het bijbehorende kostenplaatje. Hiertoe hebben we bijvoorbeeld zoveel mogelijk vlak gedetailleerd. Want randjes betekenen stof, wat extra schoonmaaktijd en -kosten zich meebrengt in de exploitatiefase. De installaties zijn onzichtbaar op de zolderverdiepingen geplaatst en in de dakkapellen zijn de rooster verwerkt, zodat de architectonische kwaliteit van de daken niet zou worden aangetast. Om de energiekosten te beperken en de onderwijsruimten te voorzien van goede geluidsisolatie, zijn de bestaande kozijnen voorzien van achterzetkozijnen, die tevens natuurlijke ventilatie mogelijk maken zonder dat het beeld van de oorspronkelijke gevels wordt aangetast.

Andere duurzame maatregelen betreffen doelbewuste en onderhoudsvrije materiaalkeuzes, veel aandacht voor de landschappelijke inpassing dankzij een irrigatiesysteem, behoud van de Ecologische Hoofdstructuur en het inzetten van het terrein als educatiemiddel. Dankzij deze maatregelen heeft het project een BREEAM ‘Good’ certificering ontvangen, een uitzonderlijke score voor een rijksmonument.

Bouwkundige details behouden

In het ontwerp moesten de bouwkundige details, waaronder de mooie vloeren en trappenhuizen, zoveel mogelijk behouden blijven. Uitbreidingen werden alleen toegestaan wanneer deze in aard en schaal pasten binnen de Boostkazernereeks en de appelplaats tussen de gebouwen moest open blijven. Dit stond op gespannen voet met het idee om van het terrein een schoolcampus te maken. De Internationale School die hier gehuisvest zou worden, wilde graag één gebouw voor haar leerlingen, evenals een kloppend hart/mediatheek om alle leerlingen samen te brengen. Hier hebben wij op ingespeeld door een groot deel van het programma onder de grond te stoppen.

Middels een ondergrondse infrastructuur hebben we de verschillende kazernegebouwen aan elkaar gekoppeld. Daarnaast hebben we een ondergrondse mediatheek en sporthal voorzien. Dankzij deze maatregelen hebben we één schoolgebouw gecreëerd, zonder de stedenbouwkundige kwaliteit van de historische legeringsgebouwen rondom de centrale appelplaats op te offeren. Alleen het poortgebouw, waarin de administratieve functies, een kinderdagverblijf en een bso zijn ondergebracht, evenals een tweede gymzaal en een primair onderwijsgebouw staan nog los op het terrein.

Om te voorkomen dat tijdens de werkzaamheden de kazernegebouwen zouden verzakken, hebben we een CSM-wandsysteem (Cutter SoilMix) toegepast. Hierbij wordt met behulp van trekankers trillingsvrij een betonnen ruggengraat voorzien, waarbinnen veilig de gangen en open ruimtes uitgegraven konden worden, waar later de ondergrondse infrastructuur in is voorzien.

Om toegang te krijgen tot deze infrastructuur hebben we aan ieder kazernegebouw een serre gebouwd, met daarin het trappenhuis naar de kelder. De serres respecteren zowel in materiaal- als in kleurgebruik de uitstraling van de monumentale kazernegebouwen. De gekozen materialen en kleuren voegen zelfs een extra dimensie toe: eigenzinnig, subtiel en elegant.

Goudkleurig aluminium

In de oudbouw zijn de architectonische ingrepen en toevoegingen herkenbaar uitgevoerd in goudkleurig geanodiseerd aluminium. Dit materiaal is ook prominent aanwezig in het nieuwe entreegebouw, waardoor een gezamenlijke uitstraling tussen bestaand en nieuw, tussen primair en secundair onderwijs en tussen sporthal en kantoren is ontstaan.

Het entreegebouw betreft een paviljoengebouw over twee lagen, waarin onder andere het auditorium is voorzien. De chique gevel vertelt subtiel het internationale verhaal van de campus. Door de toepassing van perforaties zijn hier de steeds veranderende landenvlaggen van de leerlingen te zien.