Wijk Tivoli

Voor de herontwikkeling van de voormalige locatie van de Sint Jozefkerk in de wijk Tivoli (stadsdeel Stratum in Eindhoven) is de geschiedenis nadrukkelijk als uitgangspunt genomen. Het stedenbouwkundig plan en de architectuur linken heden aan verleden. Het oude ensemble van gebouwen bestond uit een kerk, een pastorie, een jongens- en een meisjesschool en een boomgaard. De twee schoolgebouwen zijn blijven staan en zijn herbestemd. De kerk en de pastorie waren bouwtechnisch niet meer in goede staat en zijn gesloopt. De historische bomen op de locatie zijn onderdeel geworden van het nieuwe publieke domein. Binnen deze historische context – en aansluitend op de bestaande wijk – is een passend ensemble van drie grondgebonden clusters en een appartementengebouw aan het gebied toegevoegd. 

Appartementen en straatwoningen: Josef en De 8 zusters

Aan de Heezerweg liggen, ingebed in een groenzone, het appartementencomplex Josef en het bouwblok De 8 zusters met grondgebonden woningen. Deze sluiten aan op de situering van de voormalige kerk met pastorie en op de ligging van de bestaande bebouwing in de omgeving.

De herkenbare architectonische elementen van de voormalige kerk en omliggende historische gebouwen hebben we vertaald in hedendaagse architectuur. De gevels hebben hun identiteit gekregen door middel van verticale raampartijen, Franse balkons en het spel van liggend en staand metselwerk in verschillende vlakken. Het gebruik van donkerder metselwerk sluit aan op de bestaande historische panden in de straat.

De zeventien appartementen in gebouw Josef zijn allemaal georiënteerd op de Heezerweg. Hier vormt een plastische betonstructuur voor een uitgesproken accent in de uitstraling. De balkons van de appartementen zijn opgenomen binnen deze betonstructuur en worden hierdoor zorgvuldig geïntegreerd in het volume.

Erf- en hofwoningen: ’t Schip en De Gaard

Het voormalige schip van de kerk is nu een open erf met aan iedere zijde zeven grondgebonden woningen. De huizen aan het erf hebben eenzijdige schuine daken gekregen die samen weer refereren aan het dak van de zijbeuken van de kerk. De oude boomgaard is veranderd in een woonhofje met veertien woningen in twee rijen. Net als bij Joseph en de 8 zusters zorgt hier de keuze voor gevelreliëf gecombineerd met hoge raampartijen in beide bouwvolumes voor speelsheid en verticaliteit. De penanten in de gevel verwijzen naar de steunberen van de voormalige kerk.

In harmonie met het landschap

De groene invulling in de hofjes en op het achtergebied als ook de groenzone langs de Heezerweg bieden veel extra woongenot voor de bewoners door het weloverwogen beplantingsplan dat zorgvuldig is afgestemd op de verschillende woonclusters. De groene ruimtes in het plan zijn voorzien van wadi’s voor een evenwichtige waterhuishouding in het gebied. Op de plek waar de klokkentoren stond zijn vier hoge zuileiken geplant die samen een groen monument vormen. Buro Lubbers is als landschapsarchitect verantwoordelijk voor het groenplan.   

Modern dorpje in de stad

De vier verschillende woonblokken zijn nadrukkelijk familie van elkaar in een nieuw woonlandschap. De gekozen kleurnuances en de detaillering in het baksteen, de dakvormen en de raamopeningen zorgen ervoor, dat de gebouwen met de hoogste zorgvuldigheid ingepast zijn in hun omgeving. Tivoli Eindhoven vormt een beschut en modern wijkje in de stad en is van meerwaarde voor het stadsdeel Stratum. De geschiedenis van Tivoli Eindhoven is aansprekend vertaald naar het heden.